تبلیغات تبلیغات |
آموزش فیزیک در فیزیک یار(گروه آموزشی کیان دانش) آموزش رایگان برای همه درباره وبلاگ  در این سایت ، فیلم ، انیمیشن، نمونه سئوال امتحانی به منظور کمک به یادگیری مفهومی این درس قرار داده خواهد شد.امید است این سایت زمینه علاقمندی دانش آموزان به این علم را فراهم سازد. مدرس حسن حبیبی مدرس ریاضی و فیزیک شهر زنجان 09125423467 تلگرام fizikyar2@ کیان دانشkiyandanesh@ habibieducation@gmail.com مدیر وبلاگ : حسن حبیبی مطالب اخیر
آرشیو وبلاگ نویسندگان شنبه 19 بهمن 1392 :: نویسنده : حسن حبیبی
درسال 1887 میلادی، هانریش هرتز دانشمند آلمانی، مشاهده کرد که وقتی نوری با طول موج کوتاه - مانند نور فرا بنفش- به سطحه کلاهک فلزی یک برق نمای باردار می تابد، باعث تخلیه برق نما می شود. آزمایش های دیگر نشان دادند که این تحلیه الکتریکی، به دلیل جدا شدن الکترون ها از سطح کلاهک فلزی روی داده است. این پدیده، یعنی جدا شدن الکترونها از سطح یک فلز توسط تاباندن نور بر آن را پدیده فوتو الکتریک و الکترون های گسیل شده ازسطح فلز را فوتو الکترون می نامند. دید کلیبعد از اینکه پلانک فرمول اساسی خود را در مورد تابش جسم سیاه ارائه داد و چنین استدلال نمود که تابش دارای طبیعت کوانتومی است، یعنی تابش الکترومغناطیسی از مجموعه‌ای از کوانتومهای انرژی به نام فوتون تشکیل شده است، تحول شگرفی در علم فیزیک حاصل شد. بطوری که با استفاده از این مفهوم اندرکنشهای مختلف تابش با ماده که نظریه کلاسیک در توجیه آنها ناتوان بود، بطور کامل تشریح گردید. از جمله این اندرکنشها ، اندرکنشی است که به نام فوتوالکتریک معروف است.
اگر یک صفحه فلزی را تحت تابش امواج پر انرژی قرار دهیم، پرتو کاتدی و یا الکترونهای شتابدار از صفحه فلزی منتشر می‌شود. و همچنین اگر بین دو صفحه فلزی اختلاف پتانسیل الکتریکی بسیار زیادی ایجاد کنیم، الکترونهای لایه ظرفیت اتمهای فلز ، انرژی زیادی دریافت می‌کنند و در نتیجه سطح فلز را ترک می‌کنند و به سمت آند پیش می‌روند. در این عمل چون هم نور و الکتریسیته دخالت دارند به این پدیده ، اثر فوتو الکتریک می‌گویند. در واقع تمام مواد (جامد ، مایع و گاز) می‌توانند در شرایط خاصی تحت تأثیر اثر فوتوالکتریک ، پرتو کاتدی از خود گسیل کنند، گاهی به پرتو کاتدی ، فتوالکترون نیز می‌گویند. اثر فتوالکتریک هر جسمی با گسیل فرکانس مشخصی از موج انجام می‌شود. اگر فرکانس موج برای جسم خاصی کمتر از حد معین باشد، که به آن بسامد قطع می‌گویند، اثری از فتوالکتریک مشاهده نخواهد شد. اما طبق قوانین الکترودینامیک کلاسیک ، موج با برخورد به صفحه فلزی مقداری انرژی به آن منتقل می‌کند و به مرور زمان این انرژی انباشته می‌شود تا اینکه انرژی مورد نیاز برای گسیل الکترون فراهم شود. اما در آزمایشگاه خلاف آنچه که در فیزیک کلاسیک گفته شد، روی می‌دهد، یعنی گسیل موج با فرکانس کمتر از حد معین به فلزی هرگز پرتو کاتدی منتشر نمی‌کند. ساختار فوتو الکتریک
یک محفظه شیشه‌ای در نظر بگیرید که در دو انتهای آن ، آند و کاتدی تعبیه شده است و داخل محفظه خلا می‌باشد. اگر بر سطح کاتد ، نوری با فرکانس معین بتابانیم، با احراز شرایط خاص ، فلز کاتد الکترون گسیل می‌کند. اگر آند و کاتد را به یک مدار خارجی وصل بکنیم، الکترون گسیل شده ، جذب آند شده و یک جریان فوتو الکترونی در مدار خارجی برقرار می‌گردد. مشخصات اثر فوتوالکتریک
اساس کار فوتو الکتریک
انیشتین تابش را متشکل از مجموعه‌ای از کوانتومهایی با انرژی hv در نظر گرفت که در آن v فرکانس نور و h ثابت پلانک معروف است. جذب تک کوانتوم بوسیله الکترون ، فرآیندی که ممکن است در زمانی کمتر از 10-9 ثانیه صورت گیرد، انرژی الکترون را به اندازه hv افزایش می‌دهد. مقداری از این انرژی باید صرف جدا کردن الکترون از فلز شود. از طرف دیگر ، گفتیم که هر فلزی دارای یک فرکانس آستانه است که در فرکانسهای پایینتر از آن فتوالکتریک غیر ممکن است. بنابراین اگر فرکانس آستانه را با v0 نشان دهیم، در این صورت کمیت w = hv0 به عنوان تابع کار فلز تعریف می‌شود. بنابراین شرط ایجاد اثر فوتوالکتریک این است که hv (انرژی نور تابشی بر سطح کاتد) بیشتر یا مساوی w باشد. اگر سرعت الکترون گسیل شده از کاتد را با V نشان دهیم، همواره بین فرکانس نور تابشی ، سرعت فتوالکترونها و تابع کار رابطه زیر برقرار است: mv2/2 = hv - w رابطه فوق از قانون بقای انرژی حاصل می‌گردد. این رابطه به فرمول انیشتین نیز معروف است. میلیکان آزمایشهای جامعی انجام داد و صحت فرمول انیشتین را تثبیت نمود. آنچه آزمایشهای میلیکان و پیشینیان ثابت کرد این بود که بعضی اوقات نور نظیر مجموعه‌ای از ذرات رفتار می‌کند و این ذرات می‌توانند بطور انفرادی عمل کنند، طوری که می‌توان به موجودیت یک تک فوتون فکر کرد و به دنبال خواص آن بود. (ماهیت ذره‌ای نور) نتیجه جنبی این آزمایشها حاکی از اطلاعاتی در مورد فلزات بود، آشکار شد که تابع کار W از مرتبه چند الکترون ولت است (1ev=1.6x10-19j) و این می‌توانست با سایر خواص فلزات هم بسته باشد. اگر نوری بر سطح فلزی بتابد انرژی خود را به الکترونها داده و باعث جدا شدن الکترونها از سطح فلز و برقراری جریان الکتریکی می شود اثر فوتوالکتریک پدیده‌ای است الکتروکوانتومی که در آن الکترون، بعد از جذب انرژی یک پرتو الکترومغناطیسی مانند پرتو ایکس و یا نور مرئی، از ماده گسیل (تابش) می‌شود .
ما در این مطلب از کلمه"فوتوالکترون" برای الکترون آزاد شده از فلز استفاده می‌کنیم .این پدیده هم چنین به اثر هرتز معروف است و این به خاطر کشفش توسط هاینریش رودولف هرتز می‌باشد. هرچند امروزه این لفظ بلا استفاده است. اثر فوتوالکتریک با فوتون‌هایی با انرژی پایین در حدود چند الکترون-ولت مشاهده می‌شود. فرکانس نور چه نقشی در ولتاژ توقف دارد؟ مطالعه پدیده فوتوالکتریک منجر به گام‌های مهمی در درک حقیقت کوانتومی نور شد. این که نور می تواند خاصیت دو گانه موجی و ذره ای را با هم داشته باشد:
  فوتون های نور با رنگ های مختلف انرژی یکسان ندارند. فوتون های آبی که طول موج کوتاه و فرکانس بیشتری دارندانرژی بیشتری از فوتون های قرمز (طول موج بلند و فرکانس کم) دارند.
منبع: سایت رشد نوع مطلب : فیزیک پیش دانشگاهی، فیزیک مدرن، برچسب ها : لینک های مرتبط : موضوعات
پیوندهای روزانه پیوندها
آمار وبلاگ
|
|||||
 |
